Odpowiedzialność Odszkodowawcza Osoby z Niepełnosprawnością Intelektualną (Turcja)

Odpowiedzialność odszkodowawcza osoby z niepełnosprawnością intelektualną

Zgodnie z art. 49 kodeksu cywilnego (TBK), osoba, która wyrządza szkodę innym w wyniku czynu niedozwolonego, jest zobowiązana do naprawienia tej szkody. Istnieje także znany, kontrowersyjny drugi akapit tego artykułu, który mówi, że nawet jeśli dane działanie nie jest zakazane przez prawo, to jeśli jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i wyrządza szkodę innym, może skutkować odpowiedzialnością odszkodowawczą.

Przykładem może być sytuacja, gdy jedna ze stron małżeństwa dopuszcza się zdrady. Osoba, z którą ta zdrada miała miejsce, nie ponosi odpowiedzialności, chyba że jej celem było wyrządzenie szkody drugiemu małżonkowi, wtedy również można zastosować drugi akapit art. 49. W kolejnym artykule omówimy odpowiedzialność osoby trzeciej za zdradę, a teraz skupmy się na odpowiedzialności odszkodowawczej osoby z niepełnosprawnością intelektualną.

Zgodnie z art. 8 Kodeksu Cywilnego (TMK), każda osoba posiada zdolność prawną, a co za tym idzie, jest równouprawniona w zakresie zdolności do zaciągania zobowiązań. Jednak art. 9 TMK stanowi, że tylko osoba, która posiada zdolność do działania (zdolność do czynności prawnych), może zaciągać zobowiązania.

Oznacza to, że choć każda osoba ma zdolność prawną, to aby móc zaciągać zobowiązania, musi posiadać także zdolność do działania, co wiąże się z oceną, kto posiada taką zdolność. Na szczęście nasz Kodeks Cywilny jest bardzo precyzyjny, a art. 10 TMK precyzuje, że każda osoba pełnoletnia, która posiada zdolność rozróżniania swoich czynów i nie jest ograniczona w tym zakresie, ma pełną zdolność do czynności prawnych.

Z kolei art. 11 TMK mówi, że pełnoletność osiąga się po ukończeniu 18 roku życia lub w wyniku zawarcia małżeństwa. Wyjątkiem jest art. 12, który pozwala na uznanie za pełnoletniego dziecka, które ukończyło 15 lat, za zgodą jego rodziców i na mocy decyzji sądu.

W kontekście osób z niepełnosprawnością intelektualną istotny jest art. 13 TMK, który stwierdza, że osoba z zaburzeniami umysłowymi nie ma zdolności do rozróżniania swoich czynów. Dlaczego? Ponieważ zgodnie z art. 14 TMK, osoba bez zdolności rozróżniania swoich czynów nie posiada zdolności do czynności prawnych. Jeśli osoba nie ma zdolności do czynności prawnych, jej działania nie mają skutków prawnych, co reguluje art. 15 TMK.

Na koniec, art. 16 TMK wskazuje, że osoby niepełnoletnie oraz ograniczone w zakresie zdolności prawnych odpowiadają za swoje czyny niedozwolone. Kluczową kwestią jest zdolność do rozróżniania swoich czynów. Czy osoba z niepełnosprawnością intelektualną posiada tę zdolność?

Zależy to od stopnia niepełnosprawności. Jeśli osoba z lekką niepełnosprawnością intelektualną może podjąć pracę w administracji publicznej, a w sektorze prywatnym korzysta z przywilejów wynikających z przepisów dotyczących osób z niepełnosprawnościami, można mówić o pewnej zdolności do rozróżniania swoich czynów. Nawet w przypadku osób z poważną niepełnosprawnością umysłową, jeśli nie zostały one ubezwłasnowolnione, a nie mają opiekuna prawnego, uznaje się, że mają one częściową zdolność do czynności prawnych.

Zgodnie z art. 65 TBK, jeśli jest to wymagane przez zasady sprawiedliwości, sąd może nakazać naprawienie szkody wyrządzonej przez osobę, która nie ma zdolności rozróżniania swoich czynów. Na przykład, jeśli dziecko osoby bogatej z zaburzeniami umysłowymi zniszczy coś w sklepie, właściciel może domagać się odszkodowania od rodziców tej osoby. Przepis ten jest szczególnie stosowany w przypadkach, gdy mamy do czynienia z osobami z niepełnosprawnościami umysłowymi. Z kolei art. 66 TBK odnosi się do odpowiedzialności pracodawcy za szkodę wyrządzoną przez pracowników w trakcie wykonywania obowiązków służbowych. Jeśli osoba z niepełnosprawnością intelektualną jest zatrudniona, to jej zaburzenia umysłowe nie są tak poważne, jakby to miało miejsce w przypadku osób, które nie miałyby zdolności do pracy.

#odpowiedzialnośćodszkodowawcza #niepełnosprawnośćintelektualna #prawo #medycynaiprawo