Nowe Regulacje w Turcji dotyczące Własności Biżuterii Podarowanej na Weselu

WPROWADZENIE

W sprawach rozwodowych oraz po ich zakończeniu jednym z najczęściej poruszanych problemów jest ustalenie, do kogo należy biżuteria i pieniądze podarowane podczas wesela, a także wskazanie strony, która ma prawo do tych aktywów oraz ich zwrotu. Biżuteria, nazywana także „ziynet eşyaları”, to przedmioty wykonane z cennych metali, takich jak złoto czy srebro, które mogą być noszone jako ozdoby; można je także zdefiniować jako prezenty wręczane pannie młodej i panu młodemu w trakcie małżeństwa. W tej kategorii znajdują się takie przedmioty jak bransoletki, naszyjniki, łańcuszki, zestawy biżuterii, zegarki czy kolczyki. Kwestia, jakie małżeńskie aktywa mają być uznawane za wspólne, jak ustalić, do kogo należy biżuteria w przypadku rozwodu lub śmierci oraz jak postępować, gdy aktywa te są wykorzystywane do zaspokajania wspólnych potrzeb w małżeństwie, rodzi wiele pytań praktycznych.

Zgodnie z dotychczasową praktyką, biżuteria była generalnie uważana za własność kobiety. Jednakże, biorąc pod uwagę, że biżuteria ma na celu wyrażenie wzajemnych więzi społecznych, zdarzały się kontrowersje w tej kwestii, co sprawiło, że temat ten zyskał dużą uwagę w opinii publicznej. W związku z tym, Sąd Najwyższy (Yargıtay) wydał orzeczenie, które zakończyło te dyskusje, tworząc nowe orzecznictwo, zgodnie z którym biżuteria pozostaje u osoby, której została podarowana podczas wesela. W niniejszym artykule zostanie przeanalizowana kwestia, do kogo należy biżuteria, na podstawie precedensowych decyzji Sądu Najwyższego.

A. STARE STANOWISKO PRZYJĘTE PRZEZ SĄD NAJWYŻSZY

Brak jednoznacznych regulacji w Kodeksie Cywilnym oraz innych odpowiednich aktach prawnych dotyczących tego, do kogo należy biżuteria podarowana na weselu, powodował, że sędziowie orzekali różnie w ramach stosowania prawa zwyczajowego na podstawie art. 1 Kodeksu Cywilnego. W sprawach dotyczących biżuterii, która jest przedmiotem apelacji, Sąd Najwyższy (Yargıtay) w swoich wyrokach orzekał, że biżuteria podarowana podczas wesela należy do żony. Na przykład w wyroku z dnia 19.11.2018 r. o sygnaturze 2017/1769 Esas, 2018/13037 Karar, Sąd Najwyższy orzekł:

„Biżuteria podarowana żonie w trakcie małżeństwa, niezależnie od tego, przez kogo została zakupiona, jest uważana za darowiznę i staje się jej osobistym majątkiem. W takim przypadku, w przypadku dowodu, że biżuteria została przekazana mężowi na zasadzie, że nie jest do zwrotu, mąż zostaje zwolniony z obowiązku jej zwrotu”.

Yargıtay, w swoich orzeczeniach, stwierdził, że wszystkie rodzaje biżuterii oraz pieniądze podarowane kobiecie są jej własnością, natomiast biżuteria podarowana mężczyźnie, z wyjątkiem tej, która została mu przypisana, należy do mężczyzny, a inne przedmioty oraz pieniądze należą do kobiety. Z drugiej strony, w innych orzeczeniach Sąd Najwyższy stwierdzał, że biżuteria podarowana podczas wesela, niezależnie od tego, przez kogo i komu została podarowana, jest uważana za osobisty majątek kobiety, o ile nie istnieje umowa ani zasada zwyczajowa. Podstawą tego stanowiska była przekonanie, że kobieta w przeszłości była ekonomicznie słabsza w porównaniu do mężczyzny oraz że biżuteria była dla niej wsparciem w trudnym okresie życia po rozwodzie.

W rzeczywistości Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13.04.2021 r. o sygnaturze 2017/1038 E., 2021/458 K. stwierdził:

„W naszym prawodawstwie nie ma pisemnej regulacji dotyczącej własności biżuterii i wszystkich przedmiotów o wartości pieniężnej podarowanych podczas wesela. Dlatego też stosuje się prawo zwyczajowe. W zgodzie z ugruntowaną praktyką Yargıtay, w świetle powszechnego zwyczaju i rzeczywistości krajowej, zasada jest taka, że biżuteria i pieniądze podarowane podczas wesela, niezależnie od tego, przez kogo i komu zostały podarowane, są uważane za darowiznę dla kobiety, o ile nie istnieje przeciwna umowa ani zasada zwyczajowa. Zatem, biżuteria i pieniądze podarowane mężczyźnie, o ile nie udowodni się inaczej, są również uważane za własność kobiety. Przyjmuje się, że biżuteria (złoto itd.) była podarowana jako zabezpieczenie, że będzie ona przekazana kobiecie przez rodziny oraz bliskich, więc zasada ogólna będzie obowiązywać, o ile kobieta nie wyraziła zgody na to, że biżuteria została przekazana w sposób tymczasowy. Z tego powodu, dopóki nie zostanie udowodnione, że biżuteria została podarowana na zasadzie, że nie będzie zwracana, osoba, która ją otrzymała, ma obowiązek ją zwrócić”.

Sąd Najwyższy w ten sposób wprowadził podział na „biżuterię przypisaną do kobiety” i w ten sposób powstał precedens dotyczący biżuterii, która nie jest przypisana kobiecie.

Na skutek tych różnych orzeczeń, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu w wyroku z dnia 13.04.2021 r. o sygnaturze 2017/1038 E., 2021/458 K. stwierdził, że „zgodnie z ogólnym zwyczajem i rzeczywistością krajową, niezależnie od tego, przez kogo i jakiemu małżonkowi podarowano biżuterię, bez istnienia przeciwnej umowy czy zasady zwyczajowej, biżuteria jest darowizną dla kobiety i jest uważana za jej osobisty majątek”, co doprowadziło do ujednolicenia orzecznictwa.

B. AKTUALNE STANOWISKO W ZAKRESIE USTALENIA PRAWA WŁASNOŚCI DO BIŻUTERII

Sąd Najwyższy, w wyrokach, które wcześniej wydawał, orzekał, że biżuteria zasadniczo należy do kobiety, jednak w dniu 04.04.2024 r. w najnowszym wyroku o sygnaturze 2023/5704 E., 2024/2402 K. Sąd Najwyższy zmienił to orzecznictwo. W tym wyroku Sąd Najwyższy stwierdził, że biżuteria podarowana mężczyźnie należy do mężczyzny, natomiast biżuteria umieszczona w „skarbcu” należy do wspólnego majątku stron. W orzeczeniu tym Sąd Najwyższy wskazał:

„Dotychczasowe orzecznictwo naszej izby mówiło, że „jeżeli nie ma przeciwnej umowy ani zasady zwyczajowej, to biżuteria, niezależnie od tego, przez kogo i jakiemu małżonkowi jest podarowana (biżuteria, złoto, waluta, TL itd.), jest zawsze własnością kobiety”.

Niemniej jednak, zmieniające się z biegiem czasu tradycje i zwyczaje społeczne, dynamiczna struktura relacji ekonomicznych i prawnych, a w szczególności fakt, że w trakcie wesela obok biżuterii specyficznej dla kobiet mogą być wręczane inne przedmioty o wartości materialnej, które mają na celu wsparcie małżonków w budowaniu wspólnego życia, spowodowały, że poprzednie stanowisko stało się nieadekwatne i nieadekwatne w praktyce. Mamy na myśli, że praktyka podarowywania biżuterii i złota jest jedną z części przygotowań do małżeństwa, a w czasach nowoczesnych i współczesnych stanowi także część wspólnego majątku małżonków. Tradycyjne podejście do biżuterii należy do małżeństwa, co również uwzględnia zasady ogólne dotyczące wspólnego majątku małżeńskiego. Dlatego też w myśl zasady ogólnej, wszystkie przedmioty podarowane podczas wesela są uważane za wspólne aktywa małżonków, o ile nie istnieje umowa ani zasada zwyczajowa.

Zatem biżuteria oraz pieniądze podarowane mężczyźnie w trakcie ceremonii weselnej są uważane za wspólną własność małżonków i w każdym przypadku powinny być podzielone po rozwodzie lub zakończeniu małżeństwa”.

Dzięki nowemu orzecznictwu, kwestie własności biżuterii mogą być rozstrzygane w oparciu o wspólne aktywa małżonków, a także zwracane w przypadku zakończenia związku.

C. KONKLUZJA

Przeanalizowane kwestie pokazują, że z biegiem lat zmienia się podejście do biżuterii oraz sposobu traktowania jej w ramach małżeństwa. Zdecydowanie najważniejsze jest, aby strony uregulowały kwestie własności przed zawarciem małżeństwa lub w przypadku ewentualnego rozwodu, przez co można uniknąć wielu trudności w przyszłości. Zmiany, jakie wprowadzono do orzecznictwa, przyczynią się do bardziej sprawiedliwego podziału aktywów w przypadku rozwodu lub zakończenia małżeństwa.

#Turcja #PrawoRodzinne #Biżuteria #Rozwód #RegulacjePrawne #ZwyczajeŚlubne #PrawowTurcji #PrawnikwTurcji #AdwokatwTurcji #ŚlubwTurcji #PrawoRodzinnewTurcji