top of page
Szukaj

Import Równoległy w Turcji i Unii Europejskiej – Szansa czy Zagrożenie?

1. Pojęcie importu równoległego

Import równoległy to proces, w którym niezależny podmiot gospodarczy (osoba fizyczna lub prawna) nabywa oryginalne towary w jednym kraju po niższej cenie, a następnie sprzedaje je w innym kraju, gdzie ceny tych samych towarów są wyższe. Import równoległy można uznać za wyjątek od prawa ochrony znaków towarowych. Nazwa tego procesu wynika z faktu, że obok autoryzowanego dystrybutora lub sprzedawcy powstaje alternatywna, równoległa sieć dystrybucyjna.


Aby doszło do importu równoległego, towar musi być już wcześniej obecny na rynku docelowym i ponownie tam wprowadzony. Dzięki temu dochodzi do konkurencji między produktami tej samej marki, co prowadzi do konkurencji wewnętrznej w ramach danego rynku.


1.1. Warunki realizacji importu równoległego

Aby można było mówić o imporcie równoległym, muszą zostać spełnione następujące warunki:

Produkt musi być legalnie wprowadzony do obrotu – oznacza to zgodność z regulacjami rynku wewnętrznego lub zagranicznego.
Produkt musi nadawać się do swobodnego importu i eksportu – nie może podlegać żadnym ograniczeniom w handlu międzynarodowym.
Produkt musi być objęty ochroną praw własności intelektualnej – np. znak towarowy, patent.
Import nie może odbywać się do strefy wolnocłowej – strefy wolnocłowe nie podlegają pełnym regulacjom prawnym danego kraju.
Importer nie może posiadać autoryzacji właściciela praw własności intelektualnej – towar nie może pochodzić od upoważnionego dystrybutora.

Znaczenie stref wolnocłowych

Strefy wolnocłowe to obszary, w których nie obowiązują standardowe regulacje podatkowe i celne danego kraju. Z tego powodu import równoległy w takich strefach nie podlega pełnej ochronie prawnej – może być trudniejsze do kontrolowania, a ochrona znaków towarowych nie jest skuteczna.


Przykład importu równoległego

Producent A wprowadza na rynek w kraju X oryginalne towary pod swoją marką i sprzedaje je poprzez autoryzowanego dystrybutora.
Dystrybutor B w kraju X eksportuje te same towary do kraju Y, gdzie ceny są wyższe.
W kraju Y niezależny importer kupuje te same towary i sprzedaje je taniej niż oficjalny dystrybutor.
Efektem jest wewnętrzna konkurencja cenowa w kraju Y.

Największą zaletą importu równoległego jest zwiększenie konkurencji. Konsumenci mają możliwość zakupu produktów po niższej cenie, jednak tracą dostęp do dodatkowych usług oferowanych przez oficjalnego dystrybutora (np. serwis, gwarancja, logistyka).


Import równoległy może prowadzić także do parazytowania na renomie marki, gdy niezależny importer odnosi korzyści z inwestycji producenta w marketing i obsługę klienta.


2. Regulacje prawne dotyczące importu równoległego w Turcji i Unii Europejskiej

2.1. Regulacje w Turcji

Turcja posiada kilka regulacji dotyczących importu równoległego. Pomimo że kwestie te powinny być ujęte w Kodeksie Celnym, obecnie znajdują się w Rozporządzeniu Celnym. Przepisy te są jednak nieprecyzyjne i nie zapewniają pełnej ochrony dla właścicieli praw własności intelektualnej.


Zgodnie z rozporządzeniem właściciele praw mogą zgłaszać wnioski o ochronę znaków towarowych przed importem równoległym, a towary mogą być objęte ochroną na okres do dwóch lat. W praktyce tworzy to pozataryfowe bariery handlowe, które mogą negatywnie wpływać na działalność niezależnych importerów.


2.2. Regulacje w Unii Europejskiej

Podstawą regulacji w UE jest GATT oraz TRIPS.

  • GATT (Układ Ogólny w sprawie Taryf Celnych i Handlu) promuje swobodny handel międzynarodowy i znosi bariery celne.

  • TRIPS (Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej) umożliwia państwom samodzielne określenie zasad dotyczących wyczerpania praw do znaków towarowych.


W UE import równoległy został uznany za legalny. Ostateczne stanowisko w tej sprawie określono w Dyrektywie 2008/95/WE z dnia 22 października 2008 r. oraz w orzeczeniach Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE).


Przykładowe orzeczenie TSUE

Sprawa Centrafarm v. Winthrop (16/74) – TSUE orzekł, że prawa do znaków towarowych w UE wygasają po pierwszej sprzedaży produktu na terenie Unii, co oznacza, że import równoległy nie może być zakazany.

3. Wpływ importu równoległego na rynek


Korzyści:

✅ Obniżenie cen dla konsumentów

✅ Większa konkurencja na rynku

✅ Większa dostępność produktów


Zagrożenia:

⚠️ Ograniczenie możliwości kontroli jakości

⚠️ Parazytowanie na renomie marki

⚠️ Brak dodatkowych usług (serwis, gwarancja)


4. Podsumowanie

Import równoległy stanowi wyjątek od prawa ochrony znaków towarowych i odgrywa istotną rolę w kształtowaniu konkurencji na rynku. Podczas gdy w Turcji nadal istnieją niejasności prawne dotyczące tej kwestii, w UE import równoległy został uznany za legalny i chroniony prawem wspólnotowym. Orzecznictwo TSUE wyraźnie wskazuje, że pierwsza sprzedaż produktu w UE powoduje wyczerpanie praw do znaku towarowego, co pozwala na dalszy swobodny obrót danym towarem.



Komentáře

bottom of page